Фото КОШ МК
Низ годиниве поминувајќи еден добар дел од слободното време по ракометните сали ширум Македонија, се соочив со еден современ феномен. Сметав на почеток дека станува збор за чиста емоција и дека е природно, но сето тоа стануваше се поекстремно и помачно.
Амбициозните родители на трибините во главна улога!
Што мисли на таа тема еден авторитет од кошарката, како тој гледа на оваа појава, пренесувам во целост.
Му благодарам на Александар Милојевиќ за одобрението, колумната објавена на КОШ.МК, да ја пренесам во целост.
Вреди секој збор!
„РОДИТЕЛИТЕ НЕ СЕ САМО НАВИВАЧИ – ТИЕ СЕ ДЕЛ ОД ВОСПИТНИОТ ПРОЦЕС“
Во сезоната 2022/23 на еден младински кошаркарски натпревар, се случи сцена што никогаш не смее да се повтори. Родители од двете екипи влетаа на теренот – со намера физички да се пресметаат. Пред нивните деца. Пред другите родители. Пред судиите.
Инцидентот што уште се памети е повод за оваа колумна. Не за да обвиниме – туку за да спречиме.
Реагираа и федерацијата и полицијата соодветно – со казни. Но, прашањето останува: дали мора да дојде до хаос за конечно да научиме што значи спорт и воспитување?
Необјективноста и амбицијата – скриени извори на инциденти
Проблемот често не е само во емоциите, туку во амбицијата – родителот кој гледа „иден професионалец“ во секој потег на своето дете. Или, уште полошо – го доживува судијата како некој што ги уништува неговите лични соништа преку детето.
Необјективноста е најчестиот непријател на младинскиот спорт – кога сè се гледа низ призма на резултатот, а не на развојот. Таа неретко води до гнев, конфликти и сцени што ги паметиме повеќе од самиот натпревар.
Родителот не е менаџер за успех – тој е чувар на вредностите. Дете што тренира со притисок не учи да победи, туку се учи да се плаши.
Родителите – првиот пример што децата го следат
Во младинскиот спорт, родителот не е обичен гледач. Тој е пример, модел на однесување – „прв тренер“ на карактерот на своето дете.
Ако детето го гледа својот родител како навредува судија, вика по тренер или се заканува на противник – тоа учи дека насилството е одговор.
Со такво воспитување, не губиме натпревар – губиме генерации.
ИСТАЖУВАЊА ЗА ВЛИЈАНИЕТО НА РОДИТЕЛИТЕ ВО МЛАДИНСКИ СПОРТ
Според истражување на American Psychological Association (APA):
- 68% од децата изјавиле дека им било непријатно кога родителите викале од трибини.
- 36% од децата размислувале да се откажат од спорт поради притисок од родител.
- Само 14% од родителите сметале дека го пречекориле нивото на поддршка – што покажува голема разлика во перцепција.
ЗОШТО СЕ ПОТРЕБНИ 4 ОСНОВНИ УСЛОВИ ЗА СЕКОЈ НАТПРЕВАР?
Без разлика дали е М12 или сениори – овие четири точки не се луксуз, туку основа за фер и безбедна средина:
1️⃣ Пријава до полиција
За секој натпревар да биде евидентиран. Присуството на полиција значи превенција, не само интервенција.
2️⃣ Пренос во живо или видео-снимка
Снимката не е само за тактика – таа е заштита за судиите, играчите, клубовите и вистината.
3️⃣ Редарска служба
Редарот не е украс – тој е првата линија на безбедност.
4️⃣ Присуство на доктор
Повреда може да се случи во секој момент. Без медицинска поддршка, клубот презема ризик што не смее да постои.
ШТО ПРАВАТ ДРУГИТЕ? – ИСКУСТВА ОД РЕГИОНОТ И ПОШИРОКО
Хрватска – родителите потпишуваат кодекс на однесување. При прекршување – забрана за влез.
Словенија – клубовите добиваат бонус поени ако имаат соработка со општина, полиција и доктор.
Финска – кампањата „Биди тренер од трибините“ учи, родителите да поддржуваат – не да навредуваат.
Резултат: помалку инциденти, повеќе почит, подобра атмосфера.
ШТО МОЖЕМЕ НИЕ – СЕКОГАШ?
- Обврзувачки формулар за секој клуб:
- пријава до полиција;
- име на доктор;
- име на редари;
- линк до стрим/снимка.
- Кампањи од федерацијата:
„Поддржувај со почит“;
„Биди пример – не навредувај“;
„Победникот не потценува – тој гради успех“.
- Санкции за прекршувања:
- опомени и парични казни;
- одземање бодови;
- забрана за организација;
- Општествена едукативна кампања „Спорт без насилство“:
– видеа со тренери, судии, деца и родители објавени на социјални мрежи, YouTube и портали.
НЕ Е ПРАШАЊЕ НА КОНТРОЛА – ТУКУ НА КУЛТУРА
Ова не се правила за казнување. Ова се чекори за воспитување – и заштита на децата, и на спортот.
„Младинскиот спорт не е за да создаде шампиони – туку луѓе со карактер.“
А тој карактер се гради од трибините – уште пред првиот звук на судиското свирче.
ЗАВРШЕН АПЕЛ:
Ќе дојде време кога децата од М12 ќе пораснат – и ќе прашаат: „Каде бевте кога нам ни требаше спорт со почит?“
Да не дозволиме срамот да го покрие теренот. Наместо тоа – нека го покријат поддршката, вредностите и воспитувањето.
Не утре. Туку денес.
Автор Александар Милојевиќ,
Наставник и Комесар за натпреварување при Кошаркарската федерација на Македонија.
